• Axit clohidric (HCl)
• 1. Tính chất vật lý của axit clohidric (HCl)
• 2. Tính chất hóa học của axit clohidric (HCl)
• 3. Ứng dụng của axit clohidric (HCl)
• Axit sunfuric (H2SO4)
• 1. Tính chất vật lý của Axit sunfuric (H2SO4)
• 2. Tính chất hóa học của Axit sunfuric (H2SO4)
• 3. Ứng dụng của Axit sunfuric (H2SO4)
• 4. Sản xuất axit sunfuric
• 5. Cách nhận biết axit sunfuric và muối sunfat
• Giải bài tập về axit clohidric HCl và axit sunfuric H2SO4
• Video liên quan

Sau khi học xong bài này, các em có thể trả lời các câu hỏi như: Axit Clohiđric (HCl) hay axit sunfuric (H2SO4) có những tính chất hóa học và tính chất vật lý gì? các axit này có ứng dụng gì quan trọng và vai trò như thế nào trong đời sống?

A. Axit Clohiđric (HCl)

I. Tính chất của axit clohidric (HCl)

1. Tính chất vật lý của axit clohiđric

– Khi hòa tan khí HCl vào nước ta thu được dung dịch HCl – Dung dịch HCl đậm đặc là dung dịch bão hòa hiđroclorua, có nồng độ khoảng chừng 37 %, từ đây ta hoàn toàn có thể pha chế thành dung dịch HCl có nồng độ khác nhau.

2. Tính chất hóa học của axit clohiđric

– Axit HCl là một axit mạnh, có khá đầy đủ đặc thù của một axit mạnh như : a ) Axit HCl làm đổi màu quỳ tím thành đỏ. b ) Axit HCl tính năng với nhiều sắt kẽm kim loại đứng trước hidro ( Mg, Al, Zn, Fe, … ) tạo thành muối clorua và giải phóng khí hiđro

* Ví dụ: Mg+ 2HCl → MgCl2 + H2↑

Fe + 2HC l → FeCl2 + H2 ↑ c ) Axit HCl công dụng với bazơ tạo thành muối clorua và nước.

* Ví dụ: HCl  + KOH → KCl + H2O

2HC l + Cu ( OH ) 2 → CuCl2 + 2H2 O d ) Axit HCl tính năng với oxit bazơ tạo thành muối clorua và nước.

* Ví dụ: 2HCl  + CuO → CuCl2 + H2O

e ) Tác dụng với 1 số ít muối.

* Ví dụ: 2HCl  + Na2CO3 → 2NaCl + H2O + CO2↑

2. Ứng dụng của axit clohiđric

Axit Clohidric được ứng dụng để:

– Điều chế những muối clorua. – Làm sạch mặt phẳng sắt kẽm kim loại trước khi hàn. – Tẩy gỉ sắt kẽm kim loại trước khi sơn, tráng, mạ sắt kẽm kim loại. – Dùng trong chế biến thực phẩm, dược phẩm.

B. Axit Sunfuric (H2SO4)

I. Tính chất của axit sunfuric (H2SO4)

1. Tính chất vật lý của axit sunfuric (H2SO4)

– Axit sunfuric là chất lỏng sánh, không màu, nặng gấp hai lần nước, không bay hơi, tan thuận tiện trong nước và tỏa nhiều nhiệt.

> Lưu ý: Khi pha loãng dung dịch axit sunfuric đặc, taphari rót từ từ axit đặc vào lọ đựng sẵn nước rồi khuấy đều (làm ngược lại rất nguy hiểm vì axit sunfuric đặc có tính háo nước sẽ gây nổ).

2. Tính chất hóa học của axit sunfuric (H2SO4)

Axit sunfuric đặc và axit sunfuric loãng có một số tính chất hóa học khác nhau.

a) Tính chất hóa học của axit H2SO4 loãng: 

• Axit sunfuric loãng có đầy đủ tính chất của một axit mạnh.

– Axit sunfuric loãng làm đổi màu quỳ tím thành đỏ – Axit sunfuric loãng tính năng với nhiều sắt kẽm kim loại đứng trước hidro ( Mg, Al, Zn, Fe, … ) tạo thành muối sunfat và giải phóng khí hiđro.

* Ví dụ: Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2↑

– Axit sunfuric loãng công dụng với bazơ tạo thành muối sunfat và nước.

* Ví dụ: Ba(OH)2 + H2SO4 → BaSO4 + 2H2O

– Axit sunfuric loãng công dụng với oxit bazơ tạo thành muối sunfat và nước.

* Ví dụ: FeO + H2SO4 → FeSO4 + H2O

– Ngoài ra, axit sunfuric loãng tính năng với một số ít muối.

b) Tính chất hóa học riêng của axit sunfuric đặc.

– Axit sunfuric đặc tác dụng với kim loại

Axit H2SO4 đặc tính năng với nhiều sắt kẽm kim loại nhưng không giải phóng khí hiđro. Khí nóng tạo thành muối sunfat ( ứng với hóa trị cao của sắt kẽm kim loại nếu sắt kẽm kim loại có nhiều hóa trị ) và khí sunfurơ.

* Ví dụ: 2Fe + 6H2SO4 (đặc, nóng)  →  Fe2(SO4)3 + 3SO2↑  + 6H2O

– Axit sunfuric đặc có tính háo nước

C12H22O11 12C + 11H2 O

3. Ứng dụng của axit sunfuric

– Axit H2SO4 là nguyên vật liệu của nhiều ngành sản xuất hóa học như sản xuất phân bón, phẩm nhuộm, chế biến dầu mỏ, … Hàng năm, quốc tế sản xuất gần 200 triệu tấn axit H2SO4.

IV. Sản xuất axit sunfuric H2SO4

Trong công nghiệp, axit sunfuric được sản xuất bằng giải pháp tiếp xúc. Nguyên liệu là lưu huỳnh ( hoặc quặng pirit sắt ), không khí và nước. Quá trình sản xuất axit H2SO4 gồm 3 quy trình sau : – Sản xuất lưu huỳnh đi oxit bằng cách đốt lưu huỳnh hoặc pirit sắt trong không khí ; S + O2 → SO2 4F eS2 + 11O2 → 8SO2 + 2F e2O3 – Sản xuất lưu huỳnh trioxit bằng cách oxi hóa SO2, có xúc tác là V2O5 ở 4500C 2SO2 + O2 2SO3 Sản xuất axit H2SO4 bằng cách cho SO3 công dụng với nước : SO3 + H2O → H2SO4

V. Nhận biết axit H2SO4 và muối sunfat

– Để nhận ra axit H2SO4 trong những axit và nhận ra muối sunfat trong những muối, ta dùng thuốc thử là dung dịch muối bari – Khi cho dung dịch muối bari vào dung dịch H2SO4 hoặc muối sunfat, thấy có chất kết tủa màu trắng, không tan trong nước và trong axit là BaSO4 Open. – Phương trình hóa học : H2SO4 + BaCl2 → 2HC l + BaSO4 ↓ ( trắng ) Na2SO4 + BaCl2 → 2N aCl + BaSO4 ↓ ( trắng )

* Tóm tắt một số ý chính của bài viết:

1 – Dung dịch HCl và H2SO4 loãng có không thiếu những đặc thù hóa học của axit. 2 – Axit sunfuric đặc công dụng với nhiều sắt kẽm kim loại, không giải phóng khí hidro và có tính háo nước. 3 – Axit clohidric và axit sunfuric có vai trò quan trọng trong nền kinh tế tài chính quốc dân. 4 – Axit sunfuric được sản xuất trong công nghiệp bằng giải pháp tiếp xúc. 5 – Nhận biết axit sunfuric và dung dịch muối sunfat bằng thuốc thử là dung dịch muối bari hoặc bari hidroxit. Như vậy bài viết đã giúp những em hiểu rõ đặc thù hóa học, đặc thù vật lý của axit clohidric HCl và axit sunfuric H2SO4 và vấn đáp được rất nhiều câu hỏi hay vướng mắc tương quan tới những axit quan trọng này. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu. Fusce viverra neque at purus laoreet consequa. Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat. Create an account

• lý thuyết
• trắc nghiệm
• hỏi đáp
• bài tập sgk

So sánh HCl và \ ( H_2SO_4 \ ) về đặc thù hóa học

Axit clohidric và axit sunfuric là 2 axit vô cơ quan trọng trong đời sống, sản xuất và công nghiệp. Vậy chúng có những tính chất đặc biệt gì? Và những ứng dụng nào của chúng có vai trò quan trọng trong đời sống và sản xuất. Ngay sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu các bạn nhé!

Axit clohidric (HCl)

1. Tính chất vật lý của axit clohidric (HCl)

Dung dịch khí hidro clorua trong nước được gọi là axit clohidric. Dung dịch HCl đậm đặc có nồng độ ≈ 37 % là dd bão hòa hidro clorua .

Ở điều kiện thông thường, axit clohidric là một chất lỏng không màu, trong suốt, nặng hơn nước và có thể bốc khói nếu dd đậm đặc.

2. Tính chất hóa học của axit clohidric (HCl)

Axit clohidric có khá đầy đủ đặc thù hóa học của axit .

a) Làm đổi màu quỳ tím

Dung dịch axit HCl làm đổi màu quỳ tím sang đỏ .

b) Tác dụng với kim loại

Dung dịch axit HCl tính năng với nhiều sắt kẽm kim loại đứng trước H trong dãy điện hóa tạo thành muối clorua và khí H2 .
2HC l + Fe → FeCl2 + H2
6HC l + 2A l → 2A lCl3 + 3H2

c) Tác dụng với bazo

Axit clohidric công dụng với bazo tạo thành muối clorua và nước .
HCl + KOH → KCl + H2O
2HC l + Cu ( OH ) 2 → CuCl2 + 2H2 O

d) Tác dụng với oxit bazo

Axit clohidric tính năng với oxit bazo tạo thành muối clorua và nước .
2HC l + CaO → CaCl2 + H2O
2HC l + CuO → CuCl2 + H2O

e) Tác dụng với muối

Axit clohidric tính năng với muối tạo thành muối mới và axit mới .
2HC l + Na2CO3 → 2N aCl + CO2 + H2O
HCl + AgNO3 → AgCl + HNO3

3. Ứng dụng của axit clohidric (HCl)

Axit clohidric được ứng dụng thoáng rộng trong đời sống và sản xuất :
– Điều chế muối clorua
– Làm sạch, tẩy gỉ mặt phẳng sắt kẽm kim loại trước khi sơn, mạ hay hàn …
– Dùng trong chế biến dược phẩm, thực phẩm …
– Dùng để sản xuất nhiều hợp chất hữu cơ và vô cơ quan trọng .
Tính chất và ứng dụng của axit clohidric và axit sunfuric

Axit sunfuric (H2SO4)

1. Tính chất vật lý của Axit sunfuric (H2SO4)

Axit sunfuric là chất lỏng sánh, không màu, không bay hơi và rất dễ tan trong nước, khi tan tỏa nhiều nhiệt. Axit sunfuric nặng gần gấp 2 lần nước (D = 1,83 g/cm3).

Khi pha loãng H2SO4 cần cho axit vào nước, không được làm ngược lại vì rất nguy hại .

2. Tính chất hóa học của Axit sunfuric (H2SO4)

Axit sunfuric loãng và đặc có những đặc thù hóa học khác nhau .

2.1. Axit sunfuric loãng

H2SO4 loãng có đầy đủ tính chất đặc trưng của một axit giống như axit clohidric. Đó là:

– Làm đổi màu quỳ tím thành đỏ
– Tác dụng với nhiều sắt kẽm kim loại ( Mg, Zn, Al, Fe … ) → Muối sunfat + H2 ↑
– Tác dụng với bazo ( NaOH, Ca ( OH ) 2, Cu ( OH ) 2 … ) → Muối sunfat + H2O
– Tác dụng với bazo ( Na2O, CaO, CuO … ) → Muối sunfat + H2O
– Tác dụng với muối ( BaCl2, Ca ( NO3 ) 2 … ) → Axit mới + muối mới

2.2. Axit sunfuric đặc

H2SO4 đặc có những đặc thù hóa học riêng .

a) Tác dụng với kim loại

H2SO4 đặc, nóng tính năng với nhiều sắt kẽm kim loại tạo thành muối sunfat nhưng không giải phóng khí H2 .
Cu + 2H2 SO4 ( đặc, nóng ) → CuSO4 + SO2 + 2H2 O

b) Tính háo nước

H2SO4 đặc có tính háo nước. Do đó phải rất là quan tâm khi sử dụng axit này .

3. Ứng dụng của Axit sunfuric (H2SO4)

Axit sunfuric có nhiều ứng dụng thoáng đãng trong đời sống, sản xuất và trong công nghiệp :
– Sản xuất phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc nhuộm, chất tẩy rửa tổng hợp …
– Dùng trong công nghiệp sản xuất giấy, chất dẻo, tơ sợi
– Dùng trong chế biến dầu mỏ, công nghiệp luyện kim
– Sản xuất thuốc nổ, muối, axit
Và rất nhiều ứng dụng quan trọng khác .

4. Sản xuất axit sunfuric

Trong công nghiệp, H2SO4 được sản xuất bằng chiêu thức tiếp xúc với những nguyên vật liệu là : lưu huỳnh ( hoặc quặng pirit ), nước và không khí .
Quy trình sản xuất H2SO4 :
– Sản suất lưu huỳnh đioxit bằng cách đốt S trong không khí :
S + O2 → SO2
– Sản xuất lưu huỳnh trioxit bằng cách oxi hóa SO2 ( xt : V2O5, 450 °C ) :
2SO2 + O2 → 2SO3
– Sản xuất H2SO4 bằng cách cho SO3 công dụng với nước :
SO3 + H2O → H2SO4

5. Cách nhận biết axit sunfuric và muối sunfat

– Để nhận ra H2SO4 và muối sunfat, ta dùng thuốc thử là dd muối Bari : BaCl2, Ba ( NO3 ) 2 hay dùng Ba ( OH ) 2 …
– Để phân biệt H2SO4 và muối sunfat, ta hoàn toàn có thể dùng sắt kẽm kim loại : Zn, Mg, Al, Fe …

Giải bài tập về axit clohidric HCl và axit sunfuric H2SO4

Câu 1. Có những chất: CuO, BaCl2 ,Zn, ZnO. Chất nào nói trên tác dụng với dd HCl, dd H2SO4 loãng sinh ra:

a ) chất khí cháy được trong không khí ?
b ) dd có màu xanh lam ?
c ) chất kết tủa màu trắng không tan trong nước và axit ?
d ) dd không màu và nước ?
Viết toàn bộ những PTHH xảy ra .

Bài làm:

a ) Chất khí cháy được trong không khí :
Zn + 2HC l → ZnCl2 + H2
Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2
b ) Dd có màu xanh lam :
CuO + 2HC l → CuCl2 + H2O
CuO + H2SO4 → CuSO4 + H2O
c ) Chất kết tủa màu trắng không tan trong nước và axit :
BaCl2 + H2SO4 → 2HC l + BaSO4
d ) Dd không màu và nước :
ZnO + HCl → ZnCl2 + H2O
ZnO + H2SO4 → ZnSO4 + H2O

Câu 2. Sản xuất axit sunfuric H2SO4 trong công nghiệp cần phải có những nguyên liệu chủ yếu nào? Hãy cho biết mục đích của mỗi công đoạn sản xuất H2SO4 và dẫn ra những PƯHH.

Bài làm:

Nguyên liệu đa phần để sản xuất H2SO4 : lưu huỳnh ( hoặc quặng pirit ), không khí và nước. Ngoài ra còn có chất xúc tác V2O5 .
Quy trình sản xuất H2SO4 :

• Sản suất lưu huỳnh đioxit bằng cách đốt S trong không khí:

S + O2 → SO2

• Sản xuất lưu huỳnh trioxit bằng cách oxi hóa SO2 (xt: V2O5, 450 °C):

2SO2 + O2 → 2SO3

• Sản xuất H2SO4 bằng cách cho SO3 tác dụng với nước:

SO3 + H2O → H2SO4

Câu 3. Bằng cách nào có thể nhận biết được từng chất trong mỗi cặp chất sau theo phương pháp hóa học?

a ) Dung dịch HCl và H2SO4
b ) Dung dịch NaCl và Na2SO4
c ) Dung dịch Na2SO4và H2SO4
Viết những PTHH xảy ra .

Bài làm:

a ) Dung dịch HCl và H2SO4 : dùng muối bari hoặc Ba ( OH ) 2 .
Cho dd BaCl2 vào 2 ống nghiệm, mỗi ống chứa sẵn dd HCl và H2SO4 .
Ở ống nghiệm nào Open kết tủa trắng thì dd chứa bắt đầu là H2SO4 .
BaCl2 + H2SO4 → BaSO4 + 2HC l
Ở ống nghiệm không thấy hiện tượng kỳ lạ gì thì dd chứa bắt đầu là HCl .
b ) Dung dịch NaCl và Na2SO4 : dùng muối bari hoặc Ba ( OH ) 2 .
Cho dd BaCl2 vào 2 ống nghiệm, mỗi ống chứa sẵn dd NaCl và Na2SO4 .
Ở ống nghiệm nào Open kết tủa trắng thì dd chứa khởi đầu là Na2SO4 .
BaCl2 + Na2SO4 → BaSO4 + 2N aCl
Ở ống nghiệm không thấy hiện tượng kỳ lạ gì thì dd chứa bắt đầu là NaCl .
c ) Dung dịch Na2SO4và H2SO4 : dùng sắt kẽm kim loại ( Fe, Mg, Al … )
Cho bột sắt kẽm kim loại Fe vào 2 ống nghiệm, mỗi ống chứa sẵn dd Na2SO4 và H2SO4 .
Ở ống nghiệm nào Open bọt khí thì dd chứa bắt đầu là H2SO4 .
Fe + H2SO4 → FeSO4 + H2
Ở ống nghiệm không thấy hiện tượng kỳ lạ gì thì dd chứa bắt đầu là Na2SO4 .

Câu 4. Bảng dưới đây cho biết kết quả của 6 thí nghiệm xảy ra giữa Fe và dd H2SO4 loãng. Trong mỗi TN, người ta dùng 0,2 g Fe tác dụng với thể tích bằng nhau của axit, nhưng có nồng độ khác nhau.

Những thí nghiệm nào chứng tỏ rằng :
a ) Phản ứng xảy ra nhanh hơn khi tăng t ° ?
b ) Phản ứng xảy ra nhanh hơn khi tăng diện tích quy hoạnh tiếp xúc ?
c ) Phản ứng xảy ra nhanh hơn khi tăng nồng độ axit ?

Bài làm:

a ) Phản ứng ( 2 ), ( 4 ) và ( 5 ). Fe dạng bột công dụng với dd H2SO4 2M ở 25 °C, 50 °C và 35 °C Khi tăng t °, thời hạn phản ứng giảm .
b ) Phản ứng ( 3 ) và ( 5 ). Axit H2SO4 2M phản ứng với Fe ở 35 °C. Sử dụng Fe ở dạng bột thì thời hạn phản ứng rút ngắn hơn Fe ở dạng lá .
c ) Phản ứng ( 4 ) và ( 6 ). Bột Fe phản ứng với dd H2SO4 ở 50 °C. Phản ứng xảy ra nhanh hơn khi tăng nồng độ H2SO4 từ 2M lên 3M .

Câu 5. Sử dụng những chất có sẵn sau: Cu, Fe, CuO, KOH, C6H12O6 (glucozơ), dd H2SO4 loãng, H2SO4 đặc và những dụng cụ thí nghiệm cần thiết để làm những thí nghiệm chứng minh rằng:

a ) Dd Dd H2SO4loãng có những đặc thù hóa học của axit .
b ) H2SO4đặc có những đặc thù hóa học riêng .
Viết PTHH cho mỗi thí nghiệm .

Bài làm:

a ) Chứng minh dd H2SO4loãng có những đặc thù hóa học của axit :

• Tác dụng với kim loại giải phóng khí H2: Fe + H2SO4 → FeSO4 + H2
• Tác dụng với bazơ: 2KOH + H2SO4 → K2SO4 + H2O
• Tác dụng với oxit bazơ: CuO + H2SO4 → H2O + CuSO4

b ) Chứng minh dd H2SO4đặc có những đặc thù hóa học riêng :

• Tác dụng với kim loại nhưng không giải phóng khí hidro:

Cu + 2H2 SO4 đặc, nóng → CuSO4 + SO2 + 2H2 O

• Tính háo nước: C6H12O6 (H2SO4 đặc) → 6C + 6H2O

Câu 6. Cho một khối lượng mạt Fe dư vào 50 ml dd HCl. Phản ứng xong thu được 3,36 lít khí (đktc).

a ) Viết PTHH .
b ) Tính khối lượng mạt Fe đã tham gia phản ứng .
c ) Tìm nồng độ mol CM của dd HCl đã dùng .

Bài làm:

Ta có : nH2 = 3,36 / 22,4 = 0,15 mol
a ) PTHH của phản ứng :
Fe + 2HC l → FeCl2 + H2
b ) Theo PTHH, ta có : nFe = nH2 = 0,15 mol
⇒ Khối lượng mạt Fe phản ứng : mFe = 0,15 x 56 = 8,4 g
c ) Theo PTHH, ta có : nHCl = 2 nH2 = 0,3 mol
⇒ Nồng độ mol của dung dịch HCl : CM ( HCl ) = 0,3 / 0,05 = 6 M .

Câu 7. Hòa tan hoàn toàn 12,2 gam hỗn hợp bột CuO và ZnO cần 100 ml dd HCl 3M.

a ) Viết những PTHH .
b ) Tính % khối lượng mỗi oxit trong hỗn hợp bắt đầu .
c ) Hãy tính khối lượng dd H2SO420 % để hòa tan trọn vẹn hỗn hợp oxit trên .

Bài làm:

a ) Các PTHH :
CuO + 2HC l → CuCl2 + H2O
ZnO + 2HC l → ZnCl2 + H2O
b ) Ta có : nHCl = 3 x 0,1 = 0,3 mol
Gọi x, y lần lượt là số mol của CuO và ZnO .
Theo đề ra, ta có : 80 x + 65 y = 12,1 ( 1 )
Theo PTHH, ta có : nHCl = 2 x + 2 y = 0,3 ( 2 )
Giải hệ pt ( 1 ) và ( 2 ), ta được : x = 0,05 mol ; y = 0,1 mol
⇒ mCuO = 0,05 x 80 = 4 g ; mZnO = 12,1 – 4 = 8,1 g
⇒ % CuO = mCuO / mhh x 100 % = ( 4/12, 2 ) x 100 = 33,06 %
⇒ % ZnO = 100 – 33,06 = 66,94 %
c ) Ta có PTHH xảy ra khi hòa tan hỗn hợp oxit vào dd H2SO4 loãng :
CuO + H2SO4 → CuSO4 + H2O
ZnO + H2SO4 → ZnSO4 + H2O
Theo PTHH, ta có : nH2SO4 = nCuO + nZnO = 0,15 mol

⇒ mH2SO4 = 0,15 x 98 = 14,7 g

⇒ Khối lượng dd H2SO4 20 % cần dùng là :
mdd ( H2SO4 ) = ( mct x 100 ) / C % = ( 14,7 x 100 ) / 20 = 73,5 g